નવરાત્રીનો પવિત્ર તહેવાર ઉત્તર ભારત અને ઉત્તર પૂર્વથી સમગ્ર દેશમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. આમાં માતા દુર્ગાની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેથી આ તહેવારને દુર્ગોસત્વ અથવા દુર્ગા પૂજા પણ કહેવામાં આવે છે. આ વર્ષે નવરાત્રી 15 ઓક્ટોબર 2023થી શરૂ થવા જઈ રહી છે.
દુર્ગા પૂજાની શરૂઆતના કેટલાક મહિનાઓ પહેલા મૂર્તિનું નિર્માણ કાર્ય શરૂ થઈ જાય છે. દેશભરમાં અનેક પૂજા પંડાલ બનાવવામાં આવે છે અને અહીં મા દુર્ગાની ભવ્ય મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. પરંતુ તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે, મા દુર્ગાની પ્રતિમા કે મૂર્તિ બનાવવા માટે વેશ્યાઓનાં આંગણાની માટીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
મા દુર્ગાની મૂર્તિ માટે આ 4 વસ્તુઓ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે
એટલું જ નહીં, મા દુર્ગાની મૂર્તિ બનાવતી વખતે જો વેશ્યાલયની માટીનો ઉપયોગ કરવામાં ન આવ્યો હોય તો તે મૂર્તિ પૂર્ણ માનવામાં આવતી નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે મા દુર્ગાની મૂર્તિને સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર કરવા માટે ઘણી સામગ્રીની જરૂર પડે છે. પરંતુ આ ચાર વસ્તુઓ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે જે નીચે મુજબ છે – ગંગાની માટી, ગૌમૂત્ર, ગોબર અને વેશ્યાલયની માટી. મૂર્તિ બનાવવામાં આ સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવાની પરંપરા સદીઓથી ચાલી આવે છે. પણ મૂર્તિઓ બનાવવા માટે વેશ્યાઓનાં આંગણાની માટી કેમ વપરાય છે? અમને તેના વિશે જણાવો.
મા દુર્ગાની મૂર્તિ વેશ્યાલયની માટીની કેમ બને છે?
વેશ્યાલયની માટીમાંથી મા દુર્ગાની મૂર્તિ બનાવવા સાથે ઘણી માન્યતાઓ જોડાયેલી છે. એક દંતકથા અનુસાર, એકવાર કેટલીક વેશ્યાઓ ગંગામાં સ્નાન કરવા જઈ રહી હતી. ત્યારે તેણે ઘાટ પર એક રક્તપિત્તના દર્દીને બેઠેલા જોયા. તે બીમાર લોકોને ગંગામાં સ્નાન કરવાનું કહેતો હતો. પરંતુ ત્યાંથી પસાર થતા લોકોમાંથી કોઈએ તેમની આજીજી સાંભળી નહિ. આ પછી, વેશ્યાઓએ દર્દીને ગંગામાં સ્નાન કરાવ્યું. તે રક્તપિત્તનો દર્દી બીજું કોઈ નહીં પણ ભગવાન શિવ હતો. ભગવાન શિવ વેશ્યાઓથી પ્રસન્ન થયા અને તેમને વરદાન માંગવા કહ્યું.
ત્યારે વેશ્યાઓએ કહ્યું કે અમારા આંગણાની માટી વિના દુર્ગાની મૂર્તિ ન બની શકે. ભગવાન શિવે વેશ્યાઓને આ વરદાન આપ્યું હતું અને ત્યારથી આ પરંપરા ચાલી આવે છે.વેશ્યાલયના પ્રાંગણમાંથી મા દુર્ગાની મૂર્તિ બનાવવા અંગેની અન્ય એક માન્યતા એ છે કે, સૌ પ્રથમ મંદિરના પૂજારીઓ વેશ્યાલયની બહાર જતા અને વેશ્યાઓના પ્રાંગણમાંથી માટી ભેગી કરતા અને ત્યાર બાદ મંદિર માટે મૂર્તિ બનાવવામાં આવતી. . ધીરે ધીરે આ પરંપરા વધતી ગઈ અને દુર્ગા પૂજા દરમિયાન બનેલી મા દુર્ગાની મૂર્તિઓમાં આ માટીનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો.
બીજી માન્યતા એ છે કે, જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ વેશ્યાલયમાં જાય છે, ત્યારે તે તેના પુણ્ય કાર્યો અને પવિત્રતા તેના દરવાજા પર છોડીને અંદર જાય છે. તેથી તેમના આંગણાની માટી પવિત્ર માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે મા દુર્ગાની મૂર્તિ બનાવવા માટે વેશ્યાઓનાં આંગણામાંથી માટી લાવવામાં આવી હતી.
