આ દિવસોમાં એડિસ મિલર નામની વ્યક્તિ સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચાનો વિષય બની રહી છે. વાસ્તવમાં, આ વ્યક્તિનું કહેવું છે કે તેણે પાણીના ઉપવાસની મદદથી 13 કિલો વજન ઘટાડ્યું છે. સોશિયલ મીડિયા પર પોતાનો અનુભવ શેર કરતાં એડિસે કહ્યું કે આ વર્ષની શરૂઆતમાં મેં કોસ્ટા રિકામાં 21 દિવસનો વોટર ફાસ્ટ શરૂ કર્યો અને આ દરમિયાન મેં 13.1 કિલોગ્રામ (28 પાઉન્ડ) વજન ઘટાડ્યું. એડિસના આ દાવા પછી, જળ ઉપવાસ સતત સમાચારમાં છે. આવી સ્થિતિમાં આજે આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે જળ ઉપવાસ શું છે અને તેના પરિણામો-
પાણી ઉપવાસ શું છે?
પાણીનો ઉપવાસ એ એક પ્રથા છે જેમાં વ્યક્તિ એક નિશ્ચિત સમયગાળા માટે, સામાન્ય રીતે 24 કલાકથી ઘણા દિવસો સુધી માત્ર પાણી પીવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, પાણી સિવાય અન્ય કોઈ ખાદ્યપદાર્થો અથવા પીણાંનું સેવન કરવામાં આવતું નથી. આ પ્રકારના ઉપવાસ દરમિયાન, શરીર ઊર્જા માટે શરીરના સંગ્રહિત ભંડાર પર આધાર રાખે છે, જેમાં યકૃત અને સ્નાયુની પેશીઓમાં સંગ્રહિત ગ્લાયકોજેનનો સમાવેશ થાય છે.
જળ ઉપવાસના ફાયદા
પાણીના ઉપવાસની આ પ્રક્રિયા કીટોસિસ તરફ દોરી જાય છે, જેમાં શરીર ઊર્જા ઉત્પાદન માટે ચરબી તોડવાનું શરૂ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પાણીના ઉપવાસથી શરીરને ઘણા ફાયદા થાય છે, જેમાં ડિટોક્સિફિકેશન, વજન ઘટાડવું વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
પાણીના ઉપવાસના ગેરફાયદા
ભલે ઉપવાસ કરવાથી શરીરને ઘણા ફાયદા થાય છે, પરંતુ તેનાથી ઘણા નુકસાન પણ થઈ શકે છે. તેથી, તે સાવધાની સાથે અને નિષ્ણાતોની દેખરેખ હેઠળ થવું જોઈએ. ચાલો જાણીએ તેના કેટલાક સંભવિત ગેરફાયદા-
પાણીના ઉપવાસથી વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ જેવા પોષક તત્વોની ઉણપ થઈ શકે છે, જે એનિમિયા, નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને હાડકાની ઘનતામાં ઘટાડો જેવી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.
આ ઉપવાસને કારણે, જ્યારે ગ્લાયકોજનનો સંગ્રહ ખતમ થઈ જાય છે, ત્યારે શરીર ઊર્જા માટે સ્નાયુ પેશીઓને તોડવા લાગે છે. આ ચયાપચયને ધીમું કરે છે અને એકંદર આરોગ્ય પર નકારાત્મક અસર કરે છે.
આ ઉપવાસ કરતી વખતે, વ્યક્તિ ફક્ત પાણી પર નિર્ભર રહે છે અને ખોરાક ન ખાવાને કારણે, ઇલેક્ટ્રોલાઇટનું સ્તર એકદમ ઓછું થઈ શકે છે. જેના કારણે ચક્કર આવવા, અનિયમિત ધબકારા જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. ઉપરાંત, ગંભીર કિસ્સાઓમાં, તે હાર્ટ એરિથમિયા અથવા હુમલા જેવી જીવન માટે જોખમી પરિસ્થિતિઓનું કારણ બની શકે છે.
પાણી પીવા છતાં ક્યારેક ખોરાક ન ખાવાને કારણે ડિહાઈડ્રેશન થઈ શકે છે. ખોરાકથી પાણી પીવાની ઈચ્છા વધે છે, જે શરીરને હાઈડ્રેટ રાખે છે અને તેના વગર ડિહાઈડ્રેશન થાય છે. તે માથાનો દુખાવો, થાક અને નબળી કિડની કાર્યનું કારણ બની શકે છે.
જ્યારે તમે લાંબા સમય સુધી પાણીના ઉપવાસ પછી ફરીથી ખોરાક લેવાનું શરૂ કરો છો, તો તેની પાચન તંત્ર પર ખરાબ અસર પડે છે અને ઉબકા, પેટનું ફૂલવું, કબજિયાત અને પાચન સમસ્યાઓ જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
