હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, દરેક મહિનાનો છેલ્લો દિવસ અમાવસ્યા તરીકે ઓળખાય છે, આમ એક વર્ષમાં કુલ 12 અમાવસ્યા તિથિઓ આવે છે. જ્યારે તે સોમવારે આવે છે ત્યારે તેને સોમવતી અમાવસ્યા કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે વ્રત, પૂજા, સ્નાન અને દાન વગેરેનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. પંચાંગ અનુસાર આ વખતે ભાદ્રપદ મહિનાની અમાવાસ્યા 2 સપ્ટેમ્બર 2024 સોમવારના રોજ આવી રહી છે. ભાદ્રપદ મહિનાની અમાવસ્યાને ભાદો અમાવસ્યા અથવા ભાદી અમાવસ્યા પણ કહેવાય છે.
સોમવતી અમાવસ્યા તિથિ મુહૂર્ત
વૈદિક કેલેન્ડર મુજબ, સોમવતી અમાવસ્યા 2 સપ્ટેમ્બર 2024 ના રોજ છે. તેમજ આ દિવસે બ્રહ્મ મુહૂર્તનો સમય સવારે 4.38 થી 5.24 સુધીનો રહેશે. આ દિવસે પૂજાનો શુભ સમય સવારે 6.09 થી 7.44 સુધીનો રહેશે.
સોમવતી અમાવસ્યાનો શુભ યોગ
જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર ભાદ્રપદ મહિનાની સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે 2મો શુભ યોગ પણ બની રહ્યો છે. આ દિવસે સવારે સૂર્યોદયથી સાંજના 6.20 સુધી શિવયોગ રહેશે. આ પછી સિદ્ધ યોગ થશે. શિવયોગ સાથે જોડાયેલી એવી માન્યતા છે કે આ યોગમાં પૂજા કરવાથી દેવી-દેવતાઓની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. અને આ યોગમાં પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ અને તર્પણ અનુષ્ઠાન સાથે કરવાથી પિતૃ દોષમાંથી મુક્તિ મળે છે.
ગંગા સ્નાન અને દાનનું મહત્વ
સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે સ્નાન અને દાન પ્રવૃત્તિઓનું ખૂબ મહત્વ છે. એવી ધાર્મિક માન્યતા છે કે આ દિવસે ગંગા નદીમાં સ્નાન કરવાથી પુણ્ય ફળ મળે છે અને અજાણતા કરવામાં આવેલા પાપોથી પણ વ્યક્તિ મુક્ત થાય છે. વ્યક્તિને અમાવસ્યાનું પૂર્ણ ફળ મળશે. તે જ સમયે, બીજા દિવસે 3જી સપ્ટેમ્બરે ભૌમવતી અમાવસ્યા પણ ગંગા સ્નાન કરવાનો શુભ સમય બની રહ્યો છે.
આ રીતે કરો પિંડ દાન
સૂર્યોદય સમયે પિંડ દાન કરવું શુભ માનવામાં આવે છે. તેથી, સૂર્યોદય પછી, તમારા પૂર્વજોને પિંડ દાન અર્પણ કરતા પહેલા, સ્નાન કરો અને સફેદ વસ્ત્રો પહેરો.
ત્યારપછી ચિત્રને એક જગ્યાએ સ્થાપિત કરો અને પિતૃઓને જળ અર્પણ કરો.
ત્યારબાદ ગાયના છાણ, લોટ, તલ અને જવમાંથી એક બોલ બનાવીને પિતૃઓને અર્પણ કરો.
આ પછી ગાયના છાણમાંથી એક બોલ બનાવીને પિતૃઓના નામ પર શ્રાદ્ધ કરો, તેને નદીના વહેતા પાણીમાં તરતા રાખો અને પછી બ્રાહ્મણોને દાન કરો.
દાનની વસ્તુઓમાં ખાસ કરીને કાળા તલ, પાણી, દહીં, મધ, ગાયનું દૂધ, ગંગા જળ, કપડાં, ખોરાક વગેરેનો સમાવેશ કરવો જોઈએ.
પિતૃદોષથી મુક્તિ મેળવવા માટે પિંડ દાન કરતી વખતે મંત્રોનો જાપ કરો અને ધાર્મિક ગ્રંથો વાંચો.
સોમવતી અમાવસ્યા પર પૂજા અને જાપ કરો
સોમવતી અમાવસ્યા પર વિધિ પ્રમાણે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવે છે. તે પછી તેઓ જપ, તપ અને દાન કરે છે. આ કાર્યો કરવાથી વ્યક્તિ પુણ્યની પ્રાપ્તિ કરે છે.
સોમવારે આવતી આ અમાવાસ્યાના દિવસે ભગવાન શિવની પૂજા કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
આ દિવસે સવારે સ્નાન કર્યા પછી કાચા દૂધમાં દહીં અને મધ મિક્સ કરીને ભગવાન શિવનો અભિષેક કરો.
ઘીનો ચારમુખી દીવો પ્રગટાવો અને શિવ ચાલીસાનો પાઠ કરો.
જે મહિલાઓ આ દિવસે વ્રત કરે છે તેમને તેમના લગ્નજીવનમાં કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડતો નથી અને તેમના સંતાનમાં વૃદ્ધિ થાય છે.
તેનાથી મહત્વપૂર્ણ કાર્યોમાં આવતા અવરોધો દૂર થાય છે. બગડેલા કામ પૂરા થાય.
સોમવતી અમાવસ્યાનો લાભ
સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે સ્નાન, દાન, પૂજા અને પિંડદાન કરવાથી પિતૃદોષ દૂર થાય છે અને પિતૃઓની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને બધી પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ દિવસે કેટલાક ઉપાય કરવાથી વ્યક્તિના જીવનમાંથી ધન સંબંધિત સમસ્યાઓ પણ દૂર થઈ જાય છે અને આર્થિક લાભ થવાની સંભાવના રહે છે.
સોમવતી અમાવસ્યાનું મહત્વ
એવું માનવામાં આવે છે કે સોમવતી અમાવસ્યા હિંદુ ધર્મમાં વિશેષ મહત્વ ધરાવતો દિવસ છે. આ દિવસ ભગવાન શિવને સમર્પિત છે અને વ્રત રાખવાથી અને પૂર્વજોની પૂજા અને અર્પણ કરવાથી પિતૃ દોષમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ દિવસે કરવામાં આવતી પૂજા અને ઉપવાસથી લોકોની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. તેની સાથે પરિવારના સભ્યો પર પૂર્વજોની કૃપા બની રહે છે અને ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ રહે છે.
