રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના ચેરમેન મુકેશ અંબાણીને મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. કેન્દ્ર સરકારે મુકેશ અંબાણી દ્વારા પ્રમોટેડ રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ અને તેની ભાગીદાર કંપની બીપીને લગભગ 24,522 કરોડ રૂપિયાની માંગણી કરતી નોટિસ મોકલી છે. દિલ્હી હાઈકોર્ટના નિર્ણય બાદ પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલય દ્વારા રિલાયન્સને આ નોટિસ મોકલવામાં આવી છે.
14 ફેબ્રુઆરીના રોજ, દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક આંતરરાષ્ટ્રીય મધ્યસ્થીના નિર્ણયને ઉલટાવી દીધો હતો જેમાં રિલાયન્સ અને બીપી નજીકના બ્લોકમાંથી કાઢવામાં આવેલા ગેસ માટે કોઈપણ વળતર માટે જવાબદાર ન હતા. રિલાયન્સે શેરબજારને મોકલેલી માહિતીમાં આ ડિમાન્ડ નોટિસ વિશે માહિતી આપી છે.
કંપનીએ શું કહ્યું?
કંપનીએ જણાવ્યું હતું કે, “ડિવિઝન બેન્ચના નિર્ણય બાદ, પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલયે રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ, બીપી એક્સપ્લોરેશન (આલ્ફા) લિમિટેડ અને નેકો લિમિટેડ પાસેથી $2.81 બિલિયનની માંગણી કરી છે.”
રિલાયન્સ મૂળરૂપે કૃષ્ણા ગોદાવરી બેસિન ડીપ-વોટર બ્લોકમાં 60 ટકા હિસ્સો ધરાવતી હતી, જ્યારે બીપી 30 ટકા અને કેનેડિયન કંપની નિકોનો બાકીનો 10 ટકા હિસ્સો હતો. ત્યારબાદ, રિલાયન્સ અને બીપીએ પ્રોડક્શન શેરિંગ કોન્ટ્રાક્ટ (પીએસસી) માં નિકોનો હિસ્સો હસ્તગત કર્યો અને હવે તેમનો હિસ્સો વધીને અનુક્રમે 66.66 ટકા અને 33.33 ટકા થયો છે.
વળતર ચૂકવવાનો ઇનકાર કર્યો
સરકારે 2016 માં રિલાયન્સ અને તેના ભાગીદારો પાસેથી રાજ્ય માલિકીની ONGC ના આસપાસના ક્ષેત્રોમાંથી KG-D6 બ્લોકમાં ટ્રાન્સફર કરાયેલા ગેસના જથ્થા માટે $1.55 બિલિયનની માંગણી કરી હતી. આ દાવાનો રિલાયન્સ દ્વારા વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો અને જુલાઈ 2018 માં, આર્બિટ્રેશન ટ્રિબ્યુનલે પણ કહ્યું હતું કે તે વળતર ચૂકવવા માટે બંધાયેલ નથી.
આ નિર્ણય સામે સરકારની અપીલ મે 2023 માં દિલ્હી હાઈકોર્ટની સિંગલ બેન્ચ દ્વારા ફગાવી દેવામાં આવી હતી અને આર્બિટ્રેશન એવોર્ડને સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું. જોકે, ગયા મહિને તે જ હાઇકોર્ટની ડિવિઝન બેન્ચે રિલાયન્સ અને તેના ભાગીદારો વિરુદ્ધ ચુકાદો આપ્યો હતો અને સિંગલ જજના આદેશને રદ કર્યો હતો.
રિલાયન્સે જણાવ્યું હતું કે કંપનીને 3 માર્ચ, 2025 ના રોજ સરકાર તરફથી માંગ પત્ર મળ્યો હતો. આ સાથે, તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “કંપનીને કાયદેસર રીતે સલાહ આપવામાં આવી છે કે ડિવિઝન બેન્ચનો નિર્ણય અને આ માંગ ટકાઉ નથી. કંપની ડિવિઝન બેન્ચના નિર્ણયને પડકારવા માટે પગલાં લઈ રહી છે.”
રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝે જણાવ્યું હતું કે, “કંપની આ બાબતે કોઈ જવાબદારીની અપેક્ષા રાખતી નથી.” અગાઉ, રિલાયન્સે કહ્યું હતું કે તે આ નિર્ણય સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરશે.
વિવાદ શું છે?
આ વિવાદ જુલાઈ 2013 માં શરૂ થયો હતો જ્યારે ઓઇલ એન્ડ નેચરલ ગેસ કોર્પોરેશન (ONGC) ને શંકા હતી કે તેના KG-D5 અને G-4 બ્લોકનો વિસ્તાર રિલાયન્સના KG-D6 બ્લોક સાથે જોડાયેલો છે.
સરકારી માલિકીની ONGC એ શોધી કાઢ્યું કે KG-D5 બ્લોકના સરહદી વિસ્તારોમાં રિલાયન્સ દ્વારા ખોદવામાં આવેલા ઓછામાં ઓછા ચાર કુવાઓએ પણ તેના સંસાધનોનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
