રિલાયન્સ માત્ર એક કંપની નથી, તે એક વિચાર છે અને તે વિચારનું નામ મુકેશ અંબાણી છે. આજે ૧૯ એપ્રિલ છે. આ દિવસ કેલેન્ડરમાં ખાસ છે કારણ કે આજે મુકેશ અંબાણીનો જન્મદિવસ છે. તેઓ ૬૮ વર્ષના થયા છે. મુકેશ અંબાણીએ પોતાની ક્ષમતા અને વિઝનના બળ પર રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝનું સામ્રાજ્ય અનેક ગણું વધાર્યું છે. તેમણે તેલથી લઈને ટેલિકોમ સુધી સફળતાનો ધ્વજ લહેરાવ્યો છે. પોતાની મહેનતથી તેમણે ‘રિલાયન્સ’ ને ભારતની ઓળખ બનાવી છે. છેવટે, મુકેશ અંબાણીએ ગીરુભાઈ અંબાણીના વારસાની સંભાળ કેવી રીતે રાખી અને તેને અનેક વખત વિસ્તૃત પણ કર્યો? ૬૮ વર્ષની તેમની સફરમાં તેમના માર્ગમાં કેટલા અવરોધો અને મુશ્કેલીઓ આવી અને તેમણે તે બધાને કેવી રીતે પાર કરીને સફળતાની સીડી ચઢી. ચાલો, મુકેશ અંબાણી ઉર્ફે આઈડિયા કિંગની અદ્ભુત સફરનો પરિચય કરાવીએ.
યમનમાં જન્મ્યા હતા
મુકેશ અંબાણીનો જન્મ ૧૯ એપ્રિલ ૧૯૫૭ના રોજ એડન (હાલનું યમન) ના બ્રિટિશ ક્રાઉન કોલોનીમાં થયો હતો. તેમના પિતા ધીરુભાઈ અંબાણી નાના ઉદ્યોગપતિ હતા પરંતુ મોટા સપનાઓ સાથે તેમણે ૧૯૬૬માં રિલાયન્સનો પાયો નાખ્યો હતો. મુકેશે મુંબઈની હિલ ગ્રેન્જ હાઈસ્કૂલમાં શિક્ષણ મેળવ્યું હતું અને પછી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ કેમિકલ ટેકનોલોજી (ICT)માંથી કેમિકલ એન્જિનિયરિંગમાં ડિગ્રી મેળવી હતી. બાદમાં તેમણે અમેરિકાની સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી MBA કર્યું, પરંતુ 1981માં ભારત પાછા ફર્યા અને તેમના પિતા સાથે વ્યવસાયમાં જોડાયા.
સફળતાનું પહેલું પગલું
૧૯૮૦ના દાયકામાં ભારતમાં પેટ્રોકેમિકલ્સ ક્ષેત્રનો ઉદય થઈ રહ્યો હતો, અને અહીંથી મુકેશ અંબાણીની વ્યવસાયિક યાત્રા શરૂ થઈ હતી. તેમણે રિલાયન્સને કાપડ કંપનીમાંથી પેટ્રોકેમિકલ્સ અને રિફાઇનિંગ કંપનીમાં પરિવર્તિત કરી. જામનગર રિફાઇનરી, જે આજે વિશ્વની સૌથી મોટી રિફાઇનિંગ યુનિટ છે, તે અંબાણીના વિઝન અને સ્કેલ પ્રત્યેના તેમના અભિગમને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
તેમણે 2002 માં રિલાયન્સની બાગડોર સંભાળી.
2002 માં તેમના પિતા ધીરુભાઈ અંબાણીના અવસાન પછી મુકેશ અંબાણીએ રિલાયન્સનો હવાલો સંભાળ્યો. ત્યારથી મુકેશ અંબાણીએ ક્યારેય પાછળ વળીને જોયું નથી. આજે, ૧૭.૨૬ લાખ કરોડ રૂપિયાના માર્કેટ કેપ સાથે, રિલાયન્સ બજાર મૂલ્યાંકનની દ્રષ્ટિએ દેશની સૌથી મોટી કંપની છે. ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે, મુકેશ અંબાણીએ રિલાયન્સનો હવાલો ક્યારે સંભાળ્યો હતો. તે સમયે રિલાયન્સનું માર્કેટ કેપ 75,000 કરોડ રૂપિયા હતું. આજે, રિલાયન્સનો વ્યવસાય પેટ્રોલિયમ, રિટેલ, ટેલિકોમ અને ગ્રીન એનર્જી સહિત અનેક ક્ષેત્રોમાં ફેલાયેલો છે.
સખત મહેનતથી સામ્રાજ્ય બનાવ્યું
ધીરુભાઈ અંબાણીએ ચોક્કસપણે પોતાના લોહી અને પરસેવાથી રિલાયન્સનું નિર્માણ કર્યું, પરંતુ તેને મોટું બનાવવામાં મુકેશ અંબાણીનો મોટો ફાળો છે. આજે, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ માત્ર પેટ્રોલિયમની દુનિયામાં જ નહીં પરંતુ ડિજિટલ, મોબાઇલ, રિટેલ અને ગ્રીન એનર્જીમાં પણ પોતાનો ધ્વજ લહેરાવી રહી છે. આનો શ્રેય મુકેશ અંબાણીને જાય છે. મુકેશ અંબાણી પોતાની બુદ્ધિમત્તાથી રિલાયન્સનો વ્યવસાય સતત વધારી રહ્યા છે. ટેલિકોમ્યુનિકેશનની સાથે, રિલાયન્સે JioMart દ્વારા રિટેલ બિઝનેસમાં પણ પોતાનું વર્ચસ્વ સ્થાપિત કર્યું.
પડકારો હતા પણ અમે ટકી રહ્યા
મુકેશ અંબાણી પાસે મોટી સિદ્ધિઓની સાથે, વિવાદો અને પડકારો પણ આવ્યા. રિલાયન્સ ગ્રુપમાં અનિલ અંબાણી સાથેના અલગ થવા છતાં, સ્પેક્ટ્રમ વિવાદ, પેટ્રોલિયમ ભાવ વિવાદ છતાં, મુકેશ અંબાણી તેમના કર્તવ્યના માર્ગ પર અડગ રહ્યા. તેમની સૌથી મોટી તાકાત એ હતી કે તેમણે ક્યારેય જાહેર પ્રતિક્રિયાઓથી ટીકાનો જવાબ આપ્યો નહીં, પરંતુ પરિણામોથી. આજે તેના પરિણામો બધાની સામે છે. મુકેશ અંબાણીનું નામ બધે ગુંજી રહ્યું છે.
