આજકાલ, કોના મોબાઈલ ફોનમાં ઈન્સ્ટાગ્રામ રીલ્સ નથી. દરેક વ્યક્તિ રીલ્સ પર રીલ્સ બનાવીને જોઈ રહ્યો છે. જ્યારે રીલ્સ નહોતા, ત્યારે એક ચીની એપ લોકપ્રિય હતી. તે એપ ભારતમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય હતી. કોરોના લોકડાઉન સુધી લોકોએ ઘણા બધા વીડિયો બનાવ્યા હતા. તેનું નામ TikTok છે. પરંતુ કોરોના સમયગાળા પછી, ભારતમાં TikTok નું અસ્તિત્વ બંધ થઈ ગયું છે. ભારતમાં છેલ્લા પાંચ વર્ષથી TikTok પર પ્રતિબંધ છે. હવે તેના ફરી શરૂ થવાના અહેવાલો છે. સોશિયલ મીડિયા પર એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ભારતમાંથી TikTok પરનો પ્રતિબંધ હટાવી લેવામાં આવ્યો છે. TikTok એપ અને તેની વેબસાઇટ અનબ્લોક કરવામાં આવી છે. હવે લોકો TikTok પર પણ વીડિયો બનાવી શકશે. પરંતુ આ દાવાની વાસ્તવિકતા શું છે, ચાલો જાણીએ.
હકીકતમાં, ભારતમાં 5 વર્ષ પછી ચાઈનીઝ શોર્ટ-વીડિયો પ્લેટફોર્મ TikTok ની વેબસાઇટ ફરીથી અનબ્લોક થવાના સમાચારે સોશિયલ મીડિયા પર ખળભળાટ મચાવ્યો છે. સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ સતત અલગ અલગ પોસ્ટમાં દાવો કરી રહ્યા છે કે TikTok ની સત્તાવાર વેબસાઇટ ભારતમાં ફરી ખુલી રહી છે. આ પછી, તેની વાપસી અંગે અટકળો તેજ થઈ ગઈ છે. લોકોને લાગે છે કે હવે તેમને TikTok પર રીલ્સની જેમ વિડિઓ બનાવવાની તકો મળશે. આ સમાચાર પર રાજકારણ પણ શરૂ થઈ ગયું છે. પરંતુ સરકારે આ અંગે પોતાનું સત્તાવાર નિવેદન બહાર પાડ્યું છે.
સરકારે શું જવાબ આપ્યો?
ભારત સરકારે ચીની સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ‘ટિકટોક’ સાથે જોડાયેલા સમાચાર પર સ્પષ્ટતા કરી છે. સરકારનું કહેવું છે કે ટિકટોક પરનો પ્રતિબંધ હટાવવાનો કોઈ આદેશ જારી કરવામાં આવ્યો નથી. એક સરકારી સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે, ‘ભારત સરકારે ટિકટોક પરનો પ્રતિબંધ હટાવવાનો કોઈ આદેશ જારી કર્યો નથી. આવું કોઈપણ નિવેદન કે સમાચાર ખોટા અને ભ્રામક છે.’ કેટલાક લોકોએ ‘ટિકટોક’ વેબસાઇટ ઍક્સેસ કરી શકવાનો દાવો કર્યા બાદ વિરોધાભાસી અહેવાલો બહાર આવવા લાગ્યા. અહીં તમને જણાવી દઈએ કે ટિકટોકની મોબાઇલ એપ હજુ પણ ગૂગલ પ્લે સ્ટોર અને એપલ એપ સ્ટોર પર ઉપલબ્ધ નથી.
ક્યારથી અને શા માટે તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે?
કોરોના સમયગાળા દરમિયાન ટિકટોક ખૂબ જ લોકપ્રિય હતું. પરંતુ ચીન સાથેના વિવાદ બાદ તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. જૂન 2020 માં, ગલવાન ખીણમાં ભારત-ચીન સૈન્ય અથડામણ પછી ભારત સરકારે ટિકટોક સહિત 59 ચીની એપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. સરકારે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને ડેટા ગોપનીયતાના આધારે આ નિર્ણય લીધો હતો. તે સમયે, ભારત TikTok માટે સૌથી મોટું વિદેશી બજાર હતું. TikTok પર દરેક વ્યક્તિ ટૂંકા વીડિયો બનાવી રહ્યા હતા. જો ગલવાની ખીણનો સંઘર્ષ ન થયો હોત, તો TikTok પર કદાચ પ્રતિબંધ ન લાગ્યો હોત.
TikTok ના વાપસીની ચર્ચા કેમ થઈ રહી છે?
હવે પ્રશ્ન એ છે કે સોશિયલ મીડિયા પર અફવાઓ કેમ ફેલાવવામાં આવી રહી છે? ખરેખર, આનું વાસ્તવિક કારણ ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધોમાં રહેલી મીઠાશ છે. ટેરિફને લઈને અમેરિકા સાથેના વિવાદ વચ્ચે, ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો હવે પાટા પર આવી ગયા છે. ચીનનું વલણ પણ બદલાઈ ગયું છે. પીએમ મોદી પણ ચીનની મુલાકાત લેવાના છે. આવી સ્થિતિમાં, લોકોને લાગે છે કે હવે જ્યારે ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો સામાન્ય થઈ રહ્યા છે, ત્યારે TikTok પરથી પ્રતિબંધ પણ હટાવી શકાય છે. કેટલાક વપરાશકર્તાઓ દાવો કરી રહ્યા છે કે TikTok ની વેબસાઇટ ફક્ત હોમપેજ સુધી જ ખુલી રહી છે. પરંતુ આનાથી આગળ કંઈ થઈ રહ્યું નથી. જોકે, સરકારે આ અંગે પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું છે.
