ન્યૂ યોર્કના એક યુગલની વાર્તા આજે દુનિયાભરમાં ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ છે. લગભગ 20 વર્ષ સુધી બાળક માટે સંઘર્ષ કર્યા પછી, હવે તેમને સારા સમાચાર મળ્યા છે. IVF સારવાર 15 વખત નિષ્ફળ ગઈ, અનેક ખંડોના નિષ્ણાતોની સલાહ લેવામાં આવી પરંતુ દરેક વખતે સારવાર નિષ્ફળ ગઈ.
પરંતુ જ્યારે બધી આશાઓ ધૂંધળી થતી જતી હતી, ત્યારે કોલંબિયા યુનિવર્સિટીમાં વિકસાવવામાં આવેલ AI-આધારિત પ્રજનન સાધન અજાયબીઓનું કામ કરી ગયું. આ સાધનનું નામ STAR (સ્પર્મ ટ્રેક એન્ડ રિકવરી) છે, જેણે વંધ્યત્વની સારવારમાં ક્રાંતિકારી પરિવર્તન લાવ્યું છે.
આ ફક્ત તબીબી સફળતા નથી, તે ટેકનોલોજી, દ્રઢતા અને માનવ ભાવનાનો વિજય છે. આ વાર્તા લાખો યુગલો માટે આશાનું નવું કિરણ છે જેઓ નિઃસંતાન હોવાના ઊંડા દુ:ખમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે.
STAR શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
STAR એ એક AI સિસ્ટમ છે જે વીર્યના નમૂનાઓમાં પણ જીવંત શુક્રાણુ શોધી કાઢે છે જેમાં સામાન્ય રીતે કોઈ શુક્રાણુ હોતું નથી.
- માઇક્રોફ્લુઇડિક ચિપ વીર્યના ઘટકોનું વર્ગીકરણ કરે છે.
- હાઇ-સ્પીડ ઇમેજિંગ સિસ્ટમ લાખો માઇક્રોસ્કોપિક ફ્રેમ્સ રેકોર્ડ કરે છે.
- મશીન લર્નિંગ અલ્ગોરિધમ્સ આ છબીઓનું વિશ્લેષણ કરે છે અને છુપાયેલા શુક્રાણુઓને ઓળખે છે.
ડોકટરો જેને “ઘાસની ગંજીમાંથી સોય શોધવી” કહે છે, તે STAR કલાકોમાં જ કરે છે – અને તે એટલી કાળજીપૂર્વક કરે છે કે શુક્રાણુ IVF માં ઉપયોગ માટે તૈયાર રહે છે.
૪૪ શુક્રાણુ, એક નવી શરૂઆત
આ દંપતીના કિસ્સામાં, સામાન્ય લેબ ટેકનિશિયન બે દિવસ સુધી નમૂનામાં એક પણ શુક્રાણુ શોધી શક્યા નહીં. પરંતુ STAR ને માત્ર એક કલાકમાં 44 જીવંત શુક્રાણુ મળ્યા. આ પછી, માર્ચ 2025 માં કોઈ પણ પ્રકારની સર્જરી કે હોર્મોનલ સારવાર વિના IVF કરવામાં આવ્યું અને તે સફળ રહ્યું. હવે આ દંપતી તેમના પહેલા બાળકના આગમનની રાહ જોઈ રહ્યું છે.
એઝોસ્પર્મિયા: પુરુષોમાં વંધ્યત્વનું છુપાયેલું કારણ
આ કિસ્સામાં, પતિને એઝોસ્પર્મિયા હતો, એટલે કે, વીર્યમાં કોઈ શુક્રાણુ જોવા મળતું નથી.
એઝોસ્પર્મિયા બે પ્રકારના હોય છે:
૧. અવરોધક – શુક્રાણુ બને છે પણ બહાર નીકળી શકતા નથી.
- બિન-અવરોધક – શુક્રાણુ શરીરમાં ઉત્પન્ન થતા નથી અથવા ખૂબ ઓછી માત્રામાં ઉત્પન્ન થાય છે.
તેના કારણો આ હોઈ શકે છે – આનુવંશિક રોગ, કેન્સરની સારવાર, હોર્મોનલ અસંતુલન, વ્યસન અથવા શારીરિક બંધારણમાં અસામાન્યતા.
આજે STAR ફક્ત શુક્રાણુ ઓળખવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ ભવિષ્યમાં AI આ ક્ષેત્રોમાં પણ મદદ કરી શકે છે:
- ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ઇંડા અને ગર્ભની ઓળખ
- IVF સફળતાની શક્યતાની આગાહી કરવી
- વ્યક્તિગત સારવાર યોજના
- પ્રજનન પેશીઓમાં સૂક્ષ્મ ખામીઓની શોધ
