જો તમારી પાસે હાલમાં કોઈ નોકરી કે ધંધો નથી, તો તમે ઊંટના દૂધનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકો છો. જો તમે ગુજરાત કે રાજસ્થાનના વિસ્તારોમાં રહેતા હોવ તો તમે ઊંટનું ફાર્મ બનાવી શકો છો. જો તમે કોઈ અન્ય વિસ્તારમાં રહો છો, તો તમે ત્યાંથી ઊંટના દૂધના ઉત્પાદનોનો સોર્સ કરીને વ્યવસાય પણ સેટ કરી શકો છો. તમે તેને નિકાસ પણ કરી શકો છો, કારણ કે વિદેશોમાં તેની ખૂબ માંગ છે.
ભારતમાં, ઊંટના દૂધનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન રાજસ્થાનમાં થાય છે, તેની માંગ વધી રહી છે અને તે દેશ-વિદેશમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ રહ્યું છે. ઊંટના દૂધની કિંમત અલગ-અલગ બજારોના આધારે 3,500 રૂપિયા પ્રતિ લિટર સુધી હોઈ શકે છે.
ઊંટના દૂધનો વ્યવસાય કેવી રીતે શરૂ કરવો?
જો તમે ઊંટના દૂધમાંથી બનેલા ઉત્પાદનોનો વેપાર કરવા માંગો છો, તો તમારો વ્યવસાય માત્ર થોડા લાખ રૂપિયામાં સેટ થઈ શકે છે. જો તમે ઊંટ ફાર્મ અથવા ડેરીનો સંપૂર્ણ વ્યવસાય શરૂ કરવા માંગો છો, તો તમારે વધુ રોકાણ કરવું પડશે. જો કે, આ માટે તમને મુદ્રા લોન જેવી ઘણી સરકારી યોજનાઓનો લાભ પણ મળશે.
ઊંટના દૂધના વ્યવસાયનું આયોજન કરતી વખતે, તમારી પાસે યોગ્ય બિઝનેસ મોડલ, બજાર વિશ્લેષણ અને તેના નાણાકીય અંદાજો અને જોખમનું મૂલ્યાંકન હોવું જરૂરી છે. ઊંટનું દૂધ એકઠું કરવા માટે, તમારે તેના સંબંધિત સાધનો અને પ્રક્રિયા માટે કન્ટેનર, મશીન વગેરેમાં રોકાણ કરવું પડશે.
ઊંટના દૂધમાંથી લાખોની કમાણી
રાજસ્થાન જેવા રાજ્યોમાં ઊંટના દૂધની કિંમત 3500 રૂપિયા પ્રતિ લિટર થઈ જાય છે. ઘણી ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ ઊંટનું દૂધ ખરીદે છે કારણ કે તેના સ્વાસ્થ્ય લાભો જબરદસ્ત છે. ચોકલેટ, ચીઝ, સ્કિન ક્રીમ અને સાબુ જેવી પ્રોડક્ટ્સ ઊંટના દૂધમાંથી બનાવવામાં આવે છે. તમે આ ઉત્પાદનોના વેપારના વ્યવસાયમાં પણ પ્રવેશ કરી શકો છો.
કોઈપણ સંજોગોમાં, ઊંટ ફાર્મ દર મહિને 5 થી 6 લાખ રૂપિયાની આવક પેદા કરી શકે છે. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે કેટલાક લોકોનું જૂથ બનાવીને પણ આ વ્યવસાયમાં પ્રવેશ કરી શકો છો. વિદેશી દેશો ઉપરાંત, મુંબઈ, બેંગલુરુ અને જયપુર જેવા ભારતીય શહેરોમાં ઊંટના દૂધની માંગ વધી રહી છે.
તમે દૂધ ક્યાં વેચી શકો છો?
ઊંટનું દૂધ સ્થાનિક બજારોમાં અથવા સીધા ગ્રાહકોને વેચી શકાય છે. તે દૂધની બનાવટો બનાવવાના સ્ટોર્સ અને સોફ્ટ ડ્રિંક સ્ટોર્સ દ્વારા વધુ લોકોને ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય છે. સહકારી મોડલ અપનાવવાથી ખેડૂતોને વાજબી ભાવ મળી શકે છે.
આરોગ્ય લાભો અને આંતરરાષ્ટ્રીય માંગ
ઊંટનું દૂધ સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તેમાં પ્રોટીન, કેલ્શિયમ, વિટામિન અને આયર્ન જેવા પોષક તત્વો હોય છે. તે માનવ શરીરને શક્તિ આપે છે. તેના પોષક તત્વોને કારણે, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પણ તેની ખૂબ માંગ છે. વર્ષ 2024માં, યુનાઈટેડ નેશન્સે ઊંટના પશુપાલકોની આવક વધારવા માટે તેને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે. તે આપણી રોગ સહિષ્ણુતામાં પણ વધારો કરે છે, જે રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
દૂધ પીધા પછી ઘણા લોકોને પેટની સમસ્યા થાય છે. ઊંટનું દૂધ તેમના માટે પણ સારું છે, કારણ કે તેમાં લેક્ટોઝ ઓછું હોય છે. આ સિવાય કેટલાક રિસર્ચ મુજબ ઉંટડીનું દૂધ પણ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.