હાલમાં વિશ્વના દેશોમાં 2024 ચાલી રહ્યું છે ત્યારે એક એવો દેશ પણ છે જ્યાં તારીખ અને કેલેન્ડર બાકીના વિશ્વ કરતાં આઠ વર્ષ પાછળ છે. હા, અમે વાત કરી રહ્યા છીએ આફ્રિકન દેશ ઈથોપિયાની. હાલમાં તે દેશમાં 2016 ચાલી રહ્યું છે. ત્યાં 11 સપ્ટેમ્બરે નવું વર્ષ ઉજવવામાં આવે છે. તે દિવસ પછી જ ત્યાં 2017 શરૂ થશે.
હવે સવાલ એ થાય છે કે આફ્રિકાનો આ બીજો સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો દેશ બાકીના વિશ્વ કરતાં 7 વર્ષ અને 8 વર્ષ પાછળ કેમ છે? ત્યાંના લોકો પર આની શું અસર થાય છે કારણ કે તારીખોમાં આ તફાવતથી એવું લાગે છે કે તેઓ કોઈ અલગ યુગમાં જીવી રહ્યા છે? આ પ્રશ્નોના જવાબો એ વર્ષો જૂની પરંપરાઓમાં છુપાયેલા છે જે દેશને એકસાથે બાંધે છે.
ખાસ કેલેન્ડર
ગ્રેગોરીયન કેલેન્ડર, એટલે કે પશ્ચિમી વિશ્વનું કેલેન્ડર, પોપ ગ્રેગરી XIII દ્વારા 1582 માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ વિશ્વનું સૌથી લોકપ્રિય કેલેન્ડર છે જે ઈસુ ખ્રિસ્તના જન્મ વર્ષ સાથે સંબંધિત છે. ઇથોપિયામાં અપનાવવામાં આવેલા કેલેન્ડરમાં ગ્રેગોરિયન કરતાં 7-8 વર્ષનો તફાવત છે. નિષ્ણાતોના મતે આ તફાવતનું મુખ્ય કારણ એ હતું કે ગ્રેગોરિયન કેલેન્ડર અપનાવતી વખતે, રોમન ચર્ચે 500 એડી અનુસાર તારીખોને સમાયોજિત કરી હતી, પરંતુ ઇથોપિયન ઓર્થોડોક્સ ચર્ચે ફક્ત પ્રાચીન તારીખોને અપનાવી હતી અને તેમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો ન હતો. આનું ઉદાહરણ એ હકીકત પરથી સમજી શકાય છે કે ઇથોપિયન કેલેન્ડર ઇજિપ્તમાં સ્થિત એલેક્ઝાન્ડ્રિયાના પ્રાચીન કોપ્ટિક ઓર્થોડોક્સ ચર્ચના કેલેન્ડર સાથે બરાબર મેળ ખાય છે. તેમની ગણતરીઓ લગભગ 1500 વર્ષ જૂની છે ત્યાં સુધી બરાબર સમાન છે.
12 કલાકનો સમય
માત્ર કેલેન્ડર જ નહીં પણ ઈથોપિયાની સમય વ્યવસ્થા પણ બાકીના વિશ્વ કરતાં અલગ છે. જ્યારે સમગ્ર વિશ્વમાં 24-કલાકની સમય સિસ્ટમ છે, ઇથોપિયામાં તે 12-કલાક છે. એટલે કે સવારથી રાત સુધી. આને આ રીતે સમજી શકાય છે કે જ્યારે વિશ્વમાં સવારના સાત વાગ્યા હોય છે ત્યારે ઇથોપિયામાં સવારના એક વાગ્યા હોય છે. તેની પાછળ તર્ક આપતા નિષ્ણાતો કહે છે કે તે વાસ્તવમાં ઇથોપિયાની જીવનશૈલી સાથે સંબંધિત છે. હકીકતમાં, ભૌગોલિક દૃષ્ટિકોણથી, ઇથોપિયા વિષુવવૃત્તની ખૂબ નજીક છે, તેથી દિવસના કલાકો ત્યાં ક્યારેય બદલાતા નથી. તેથી જ આ સિસ્ટમ છે. ત્યાંના લોકો એવું પણ કહે છે કે જ્યારે રાત્રે બધા સૂઈ જાય છે તો યુરોપિયન સ્ટાઈલમાં રાત્રે 12 વાગ્યા પછી સમય કેમ બદલાઈ જાય છે?
જો કે આ તમામ બાબતો આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓ, વ્યવસાયો વગેરે પર નોંધપાત્ર અસર કરે છે. કોઈપણ પ્રવાસી જે પહેલીવાર ઈથોપિયા જાય છે તે આવા ફેરફારો જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ જાય છે. અસમંજસની સ્થિતિ સર્જાય છે. પરંતુ ઈથોપિયાના લોકોને તેમની પરંપરા પર ગર્વ છે. તેમનું માનવું છે કે તેમનો દેશ ક્યારેય ગુલામ ન હતો. તેમની પોતાની અદ્ભુત લાંબી સાંસ્કૃતિક પરંપરા છે. તેમની પાસે તેમના પોતાના મૂળાક્ષરો છે. તેઓનો પોતાનો સમય અને તારીખ હોય છે.
