નેપાળ એક મોટી રાજકીય ઉથલપાથલમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. રાજધાની કાઠમંડુમાં, જનરલ-ઝેડ રસ્તાઓ પર ઉતરી રહ્યા છે અને સરકાર સામે ઉગ્ર વિરોધ કરી રહ્યા છે. પરિસ્થિતિ એટલી તંગ બની ગઈ છે કે સમગ્ર નેપાળમાં અસ્થિરતાનું વાતાવરણ છે.
એક દિવસ પહેલા સંસદ ભવન પર થયેલા હુમલા બાદ, ગુસ્સે ભરાયેલા યુવાનોએ વડા પ્રધાન કેપી ઓલીના નિવાસસ્થાન પર પણ હુમલો કર્યો હતો. આ પછી, વડા પ્રધાન ઓલીને રાજીનામું આપવાની ફરજ પાડવામાં આવી છે. એવી અફવા છે કે ઓલી ગમે ત્યારે દેશ છોડી શકે છે.
આ સમય દરમિયાન, લોકોનું ધ્યાન નેપાળના સામાજિક અને ધાર્મિક માળખા તરફ પણ ગયું છે. ખાસ કરીને પ્રશ્ન એ ઉભો થયો છે કે નેપાળમાં કેટલા હિન્દુઓ અને કેટલા મુસ્લિમો છે. તેમની સામાજિક, રાજકીય અને આર્થિક સ્થિતિ શું છે. તો ચાલો જાણીએ કે નેપાળમાં કેટલા હિન્દુઓ અને મુસ્લિમો રહે છે, તેમની વસ્તી કેટલી છે અને સમાજમાં તેમનું સ્થાન શું છે.
નેપાળમાં કેટલા હિન્દુઓ અને કેટલા મુસ્લિમો?
નેપાળની ૨૦૨૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, દેશની કુલ વસ્તી લગભગ ૨.૯૭ કરોડ છે, જેમાં કુલ વસ્તીના ૮૧.૧૯ ટકા હિન્દુ છે, એટલે કે લગભગ ૨ કરોડ ૩૬ લાખ લોકો હિન્દુ ધર્મનું પાલન કરે છે. નેપાળ એક સમયે વિશ્વનું એકમાત્ર હિન્દુ રાષ્ટ્ર હતું, પરંતુ હવે તે એક ધર્મનિરપેક્ષ દેશ બની ગયું છે. જોકે, ૨૦૧૧ની સરખામણીમાં હિન્દુ વસ્તીમાં થોડો ઘટાડો થયો છે.
તે જ સમયે, મુસ્લિમો નેપાળમાં ત્રીજા ક્રમની સૌથી મોટી ધાર્મિક વસ્તી છે. ૨૦૨૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, ૫.૦૯ ટકા લોકો મુસ્લિમ છે. એટલે કે, લગભગ ૧૪ લાખ ૮૩ હજાર લોકો ઇસ્લામનું પાલન કરે છે. ૨૦૧૧માં, આ સંખ્યા ૪.૪ ટકા હતી, જે હવે વધીને ૫.૦૯ ટકા થઈ ગઈ છે, એટલે કે, ૦.૬૯ ટકાનો વધારો થયો છે. મોટાભાગના સુન્ની મુસ્લિમો નેપાળમાં રહે છે અને તેઓ મુખ્યત્વે તેરાઈ ક્ષેત્રમાં સ્થાયી થાય છે, જે ભારતની સરહદને અડીને આવેલો વિસ્તાર છે. મુસ્લિમ વસ્તીના ૯૫ ટકા લોકો અહીં રહે છે.
નેપાળમાં અન્ય વસ્તી અને ધર્મ વિશે
નેપાળમાં બૌદ્ધ ધર્મ બીજા ક્રમનો સૌથી મોટો ધર્મ છે. નેપાળ બુદ્ધનું જન્મસ્થળ છે, તેથી અહીં બૌદ્ધ ધર્મનો પણ મોટો પ્રભાવ છે. જેમાં કુલ વસ્તીના 8.2 ટકા લોકો બૌદ્ધ ધર્મમાં માને છે. તેમની સંખ્યા લગભગ 23 લાખ 94 હજાર છે. તે જ સમયે, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં બૌદ્ધ વસ્તીમાં 0.79 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. આ ઉપરાંત, નેપાળના મૂળ આદિવાસી સમુદાયોમાં કિરાત ધર્મનું પાલન કરવામાં આવે છે. વસ્તી ગણતરીમાં તેનો હિસ્સો લગભગ 3 ટકાથી ઓછો છે. આ ધર્મમાં 0.17 ટકાનો વધારો થયો છે. નેપાળમાં ખ્રિસ્તીઓની વસ્તી હજુ પણ ખૂબ ઓછી છે, પરંતુ છેલ્લા દાયકામાં તેમાં 0.36 ટકાનો વધારો થયો છે. જોકે નેપાળ હજુ પણ હિન્દુ બહુમતી ધરાવતો દેશ છે, પરંતુ છેલ્લા વર્ષોમાં સ્પષ્ટપણે જોવા મળ્યું છે કે અહીં ધાર્મિક વિવિધતા વધી રહી છે.
