15 ઓગસ્ટ 1947ની મધ્યરાત્રિએ જ્યારે દેશના મોટાભાગના લોકો ઊંઘી રહ્યા હતા ત્યારે ભારત તેની આઝાદીની ગાથા લખી રહ્યું હતું. હજારો લોકોના યોગદાનને કારણે આ દિવસે ભારત 200 વર્ષની ગુલામીમાંથી આઝાદ થયું. દેશ 15 ઓગસ્ટ 2024ના રોજ 78મો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવશે.
આવી સ્થિતિમાં લોકો માટે એ જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે કે બ્રિટિશ સરકારે ભારતને આઝાદી અપાવવા માટે 15મી ઓગસ્ટની તારીખ કેમ પસંદ કરી. આ સિવાય એ પણ જાણવું જરૂરી છે કે દેશની આઝાદી મધ્યરાત્રિએ કેમ જાહેર કરવામાં આવી. ચાલો આજે આ લેખમાં તમને વિગતવાર જણાવીએ.
15મી ઓગસ્ટ ખૂબ જ ખાસ હતી
હકીકતમાં જ્યારે ભારત બ્રિટિશ ગુલામીમાંથી આઝાદ થયું ત્યારે લોર્ડ માઉન્ટબેટન વાઇસરોય અને ગવર્નર-જનરલ હતા. માઉન્ટબેટન નસીબમાં માનતા હતા. તેમનું માનવું હતું કે 15 ઓગસ્ટની તારીખ તેમના માટે લકી છે.
કારણ કે આ તારીખે એટલે કે 15 ઓગસ્ટ 1945ના રોજ જાપાની સેનાએ આત્મસમર્પણ કર્યું હતું. માઉન્ટબેટન એ સમયે સાથી દળોના કમાન્ડર હતા. તેમની ગણતરી આ જીતના હીરોમાં થાય છે. આ જ કારણ છે કે જ્યારે ભારતને આઝાદી આપવાની વાત કરવામાં આવી ત્યારે માઉન્ટબેટને 15મી ઓગસ્ટની તારીખ પસંદ કરી.
અડધી રાત્રે આપણને આઝાદી કેમ મળી?
મધ્યરાત્રિએ સ્વતંત્રતા આપવા પાછળ ઘણા કારણો હતા. તેનું એક કારણ પાકિસ્તાન અને ભારતનું વિભાજન હતું. વાસ્તવમાં તે જમાનાના મોટા નેતાઓ અને બ્રિટિશ સરકારને ડર હતો કે જો તે દિવસે આઝાદી આપવામાં આવશે અને ભારત અને પાકિસ્તાનના ભાગલા થશે તો તેનાથી રમખાણો થશે અને કાયદો અને વ્યવસ્થાને નિયંત્રિત કરવી મુશ્કેલ બની જશે. આ કારણોસર મધ્યરાત્રિ એ સ્વતંત્રતા માટે પસંદ કરેલ સમય હતો.
બીજી દલીલ એ છે કે પાકિસ્તાનને ભારતથી એક દિવસ પહેલા એટલે કે 14મી ઓગસ્ટે આઝાદી મળી હતી. વાઈસરોય લોર્ડ માઉન્ટબેટનને 14મી ઓગસ્ટે પાકિસ્તાન ટ્રાન્સફર માટે કરાચી જવું પડ્યું અને મોડી રાત્રે ભારત પરત ફરવું પડ્યું. આ જ કારણ છે કે મધ્યરાત્રિએ જ ભારતને સ્વતંત્રતા અપાવવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
પરંતુ તથ્યો દર્શાવે છે કે બ્રિટિશ સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે પાકિસ્તાન અને ભારત બંને એક જ સમયે એટલે કે 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ શૂન્ય કલાકે સ્વતંત્ર થશે. આ જ કારણ છે કે મધ્યરાત્રિએ નવી દિલ્હીમાં ભારતની આઝાદીની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
