સર્વપિત્રી અમાવસ્યા પિતૃ પક્ષની વિશેષ તિથિઓમાંની એક છે. તેને મહાલય અમાવસ્યા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં, આ દિવસ ખાસ કરીને તમામ પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે સમર્પિત છે. આ તિથિ શ્રાદ્ધ પક્ષના છેલ્લા દિવસે આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે પિતૃ પક્ષ ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસથી લઈને અશ્વિન મહિનાની અમાવાસ્યા સુધી ચાલે છે. તે જ સમયે, અમાવસ્યા તિથિ એ પણ વિશેષ છે કારણ કે આ દિવસે, તે બધા પૂર્વજો માટે તર્પણ (શ્રાદ્ધ) કરવામાં આવે છે જેમનું શ્રાદ્ધ કોઈ ચોક્કસ તિથિએ થઈ શક્યું નથી, અથવા જેમની મૃત્યુ તારીખ જાણીતી નથી. ચાલો જાણીએ કે આ તિથિ વર્ષ 2024 માં ક્યારે છે અને આ દિવસે પિતૃઓને કયા સમયે પ્રસાદ ચઢાવવો જોઈએ.
સર્વપિત્રી અમાવસ્યા તિથિ અને શ્રાદ્ધ કરવા માટેનો શુભ સમય
વર્ષ 2024માં સર્વપિત્રી અમાવસ્યા 2જી ઓક્ટોબરે છે. જો કે, અમાવસ્યા તિથિ 1 ઓક્ટોબરથી શરૂ થશે, પરંતુ ઉદયતિથિની માન્યતા અનુસાર સર્વપિત્રી અમાવસ્યાનું શ્રાદ્ધ 2 ઓક્ટોબરે રાખવું યોગ્ય રહેશે. આ દિવસે તર્પણ માટેનો સૌથી શુભ સમય બપોરે 1:21 થી 3:43 સુધીનો રહેશે. આ દિવસે સવારે 11:45 થી 14:24 સુધી કુતુપ મુહૂર્તમાં પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ પણ કરી શકાય છે.
સર્વપિત્રી અમાવસ્યાનું મહત્વ
પિતૃ પક્ષ દરમિયાન સર્વપિત્રી અમાવસ્યાનો દિવસ ખૂબ જ વિશેષ હોય છે. આ દિવસે શ્રાદ્ધ કરવાથી તમામ વિસ્મૃત પૂર્વજોની આત્માઓ પણ શાંતિ પામે છે. આ સાથે જે પૂર્વજોની મૃત્યુ તારીખ જાણીતી નથી અથવા જેનું અકસ્માત, કુદરતી આફત વગેરેમાં મૃત્યુ થયું છે તેમનું શ્રાદ્ધ પણ આ દિવસે કરવામાં આવે છે. આ દિવસે પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરવાથી પિતૃ દોષમાંથી મુક્તિ મળે છે અને જીવનમાં સ્થિરતા આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર, આ દિવસે કરવામાં આવતી શ્રાદ્ધ વિધિ તમારા સમગ્ર પરિવાર માટે ખૂબ જ શુભ હોય છે. આ દિવસે પિતૃઓની પૂજા કરવાની સાથે તમારે અનાજ, પૈસા, કપડા વગેરેનું દાન પણ કરવું જોઈએ. આ કાર્ય કરવાથી પિતૃઓની આત્માઓ સંતુષ્ટ થાય છે અને તેઓ મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે.
તર્પણ કેવી રીતે કરવું
આ દિવસે અર્પણની જગ્યાને ગંગાજળથી શુદ્ધ કરીને ત્યાં દીવો પ્રગટાવો. તે સ્થાન પર તમારા પૂર્વજોનું ચિત્ર લગાવો અને તે પૂર્વજો તેમજ તમામ પૂર્વજોનું ધ્યાન કરો. આ પછી પિતૃઓને જળ અર્પણ કરો. તેમજ આ દિવસે પૂર્વજોનું મનપસંદ ભોજન તૈયાર કરો અને આ ભોજન તેમને અર્પણ કરો. આ પછી બ્રાહ્મણો, ગાય, કાગડા વગેરે માટે ભોજન રાખો. આ સરળ પદ્ધતિથી પણ જો તમે તમારા પૂર્વજોને તર્પણ કરો તો તેમની આત્માને શાંતિ મળે છે.
