દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણી 2025 માટે મતદાન આજે એટલે કે 5 ફેબ્રુઆરીએ સવારે 7 વાગ્યે શરૂ થયું છે. દિલ્હીની તમામ 70 બેઠકો પર 1.56 કરોડ મતદાતાઓ પોતાના મતાધિકારનો ઉપયોગ કરશે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે મતદાન મથક પર હાજર ચૂંટણી અધિકારીઓ મતદાન કર્યા પછી આંગળીઓ પર જે શાહી લગાવે છે તેમાં કયું રસાયણ હોય છે? આજે અમે તમને તેના વિશે જણાવીશું.
ચૂંટણી શાહીનો ઉપયોગ શા માટે થાય છે?
દેશની તમામ વિધાનસભા અને લોકસભા ચૂંટણીઓમાં મતદાન કર્યા પછી, ચૂંટણી અધિકારીઓ ડાબી આંગળીઓ પર શાહી લગાવે છે. શાહી લગાવવાથી ખાતરી થાય છે કે વ્યક્તિએ પોતાનો મત આપ્યો છે. આની બીજી બાજુ એ છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ પોતાના મતદાનના અધિકારનો બે વાર ઉપયોગ કરી શકતો નથી. કારણ કે ચૂંટણી પંચ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતી શાહી સરળતાથી ઝાંખી પડતી નથી. એટલા માટે તેને અમીટ શાહી પણ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમને એ પણ વિચાર આવે છે કે આ શાહીમાં એવું કયું રસાયણ હોય છે, જે લગાવ્યા પછી સરળતાથી ભૂંસાઈ જતું નથી.
કયા રસાયણનો ઉપયોગ થાય છે?
હવે પ્રશ્ન એ છે કે ચૂંટણીમાં વપરાતી શાહીમાં કયું રસાયણ વપરાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે ચૂંટણી શાહી બનાવવા માટે સિલ્વર નાઈટ્રેટ કેમિકલનો ઉપયોગ થાય છે. માહિતી અનુસાર, સિલ્વર નાઈટ્રેટ પસંદ કરવામાં આવ્યું કારણ કે તે પાણીના સંપર્કમાં આવ્યા પછી કાળું થઈ જાય છે અને ઝાંખું થતું નથી.
તમને જણાવી દઈએ કે જ્યારે ચૂંટણી અધિકારી મતદારની આંગળી પર વાદળી શાહી લગાવે છે, ત્યારે સિલ્વર નાઈટ્રેટ આપણા શરીરમાં હાજર મીઠા સાથે મળી સિલ્વર ક્લોરાઇડ બનાવે છે, જેનો રંગ કાળો હોય છે. જ્યારે સિલ્વર ક્લોરાઇડ પાણીમાં ઓગળતું નથી અને ત્વચા સાથે જોડાયેલું રહે છે.
પ્રકાશના સંપર્કમાં આવતાં આ નિશાન વધુ ઘાટા થઈ જાય છે. આ ચૂંટણી શાહી એટલી મજબૂત છે કે આંગળી પર લગાવ્યાની એક સેકન્ડમાં જ તે પોતાની છાપ છોડી દે છે. આલ્કોહોલની હાજરીને કારણે, તે 40 સેકન્ડથી ઓછા સમયમાં સુકાઈ જાય છે.
ભારત સમગ્ર વિશ્વમાં સપ્લાય કરે છે
ચૂંટણીમાં વપરાતી આ શાહીનો ઉપયોગ ફક્ત ભારતમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વના 30 થી વધુ દેશોમાં થાય છે. સરકારી માહિતી અનુસાર, આ ખાસ શાહી મૈસુર પેઇન્ટ્સ અને વાર્નિશ લિમિટેડ કંપની દ્વારા 25 થી વધુ દેશોમાં સપ્લાય કરવામાં આવે છે. આમાં કેનેડા, ઘાના, નાઇજીરીયા, મોંગોલિયા, મલેશિયા, નેપાળ, દક્ષિણ આફ્રિકા અને માલદીવનો સમાવેશ થાય છે.
