જ્યારે કોઈ સ્ત્રીને બાળક નથી હોતું, ત્યારે ઘણીવાર સમાજમાં એવી ધારણા ઉભી થાય છે કે સ્ત્રીઓ બાળક પેદા કરવા સક્ષમ નથી. પરંતુ જ્યારે તે ડૉક્ટર પાસે જાય છે, ત્યારે તે પહેલા તેને પુરુષના શુક્રાણુનું પરીક્ષણ કરાવવાનું કહે છે. શિક્ષિત પુરુષો પણ શરૂઆતમાં આ પરીક્ષણ કરાવવાથી શરમાતા હોય છે, પરંતુ જ્યારે તેમને તે કરાવવાની જરૂર પડે છે, ત્યારે તેમને ખબર પડે છે કે શુક્રાણુઓની માત્રા અને ગુણવત્તા બંને નબળી છે અને તેથી તેમને બાળક નથી થઈ રહ્યું.
આ વલણ ફક્ત એક મહિલા પૂરતું મર્યાદિત નથી, પરંતુ મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, પુરુષો શુક્રાણુઓની ઉણપથી પીડાય છે. મૂળ વાત એ છે કે આજકાલ મોટાભાગના પુરુષોને વંધ્યત્વની સમસ્યા છે. આ પાછળનું કારણ શું છે, ચાલો તેના વિશે જાણીએ.
પુરુષોમાં વંધ્યત્વના કારણો
અમારી પાર્ટનર વેબસાઇટ મનીકંટ્રોલ સાથે વાત કરતા, આશા હોસ્પિટલ અને રિસર્ચ સેન્ટર, બેંગ્લોરના કન્સલ્ટન્ટ યુરોલોજિસ્ટ ડૉ. શ્રીનાથ કહે છે કે આજની પેઢીમાં પુરુષોમાં વંધ્યત્વનું સૌથી મોટું કારણ ખરાબ જીવનશૈલી, ધૂમ્રપાન, દારૂની ટેવ અને પ્રદૂષણ છે.
ખરાબ ખાવાની આદતોને કારણે મોટાભાગના લોકોનું વજન વધી રહ્યું છે. પુરુષોના શુક્રાણુઓની ગુણવત્તા બગડવામાં સ્થૂળતા મોટો ફાળો આપે છે. દારૂ પીવાની અને સિગારેટ પીવાની આદત શુક્રાણુઓની સંખ્યા ઘટાડે છે. તણાવ અને ઓછી ઊંઘ પણ શુક્રાણુઓને કચડી નાખવાના મુખ્ય કારણો છે. આજકાલ મોટાભાગના યુવાનો ઘણીવાર તણાવમાં રહે છે. પછી ભલે તે અભ્યાસનો વિષય હોય કે કારકિર્દીનો.
બધે જ બળતરા છે જેના કારણે તણાવ વધી રહ્યો છે. યુવાનો તેને સંભાળવામાં અસમર્થ બની રહ્યા છે. બીજી તરફ, પ્રદૂષણ અને કિરણોત્સર્ગ પણ શુક્રાણુઓની ગુણવત્તાને નબળી પાડવામાં નોંધપાત્ર ફાળો આપી રહ્યા છે. તે જ સમયે, બાળક મોડું થવાનો નિર્ણય પણ શુક્રાણુઓને નબળો પાડે છે કારણ કે જેમ જેમ ઉંમર વધે છે તેમ તેમ શુક્રાણુઓની માત્રા અને ગુણવત્તા નબળી પડતી જાય છે.
તબીબી અને આનુવંશિક કારણો
ક્યારેક કેટલાક રોગો પણ પુરુષ વંધ્યત્વનું કારણ બને છે. ઉદાહરણ તરીકે, વેરિકોસેલ એ એક રોગ છે જે પુરુષોના અંડકોષમાં થાય છે જેમાં શુક્રાણુ બહાર મોકલતી નળી ફૂલી જાય છે. આના કારણે, અંડકોષનું તાપમાન વધે છે, જે શુક્રાણુના સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડે છે.
તે જ સમયે, જો ટેસ્ટોસ્ટેરોનનું સ્તર ઓછું હોય, થાઇરોઇડ રોગ હોય અથવા મગજમાં કફોત્પાદક ગ્રંથિમાં સમસ્યા હોય, તો પણ શુક્રાણુ ખરાબ થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, ગાલપચોળિયાં, ક્લેમીડિયા, ગોનોરિયા અને ટીબી જેવા કેટલાક જાતીય ચેપ પણ પુરુષોને બાળકો પેદા કરવામાં અસમર્થ બનાવે છે. કેટલાક લોકો કૌટુંબિક બીમારીને કારણે બાળકો પેદા કરી શકતા નથી.
શુક્રાણુઓને સ્વસ્થ બનાવવા માટે શું કરવું
સીકે બિરલા હોસ્પિટલના ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. દીપિકા અગ્રવાલ કહે છે કે શુક્રાણુઓને સ્વસ્થ બનાવવા માટે, વ્યક્તિએ ઝીંક, સેલેનિયમ, ફોલિક એસિડ, ઓમેગા 3 ફેટી એસિડ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ધરાવતા ખોરાકનું વધુ સેવન કરવું જોઈએ. આ માટે વિવિધ પ્રકારના બીજ, ફળો, ચરબીયુક્ત માછલી, બદામ, લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી, દાડમ, તરબૂચ વગેરેનું સેવન કરો.
આ પછી, નિયમિત કસરત પણ જરૂરી છે. જ્યાં પ્રદૂષણ વધુ હોય ત્યાં જવાનું ટાળો અને કોઈપણ કિંમતે તણાવને નિયંત્રિત કરો. વધુ પડતો તણાવ ચોક્કસપણે તમારા શુક્રાણુઓને નુકસાન પહોંચાડશે. આ સાથે, ચુસ્ત અન્ડરવેર ન પહેરો. ત્યાં વધારે ગરમી ન લાગવા દો. લેપટોપ ખોળામાં રાખીને કામ ન કરો.
