ગુજરાત હાઈકોર્ટે આંગણવાડી સેવિકા (AWW) અને આંગણવાડી સહાયકા (AWH) તેમજ દેશની 24 લાખ મહિલાઓ માટે મોટો નિર્ણય આપ્યો છે. કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું કે આંગણવાડી કાર્યકરો અને હેલ્પર કેન્દ્ર અથવા રાજ્ય સરકારમાં ‘સિવિલ પોસ્ટ્સ પર કાયમી કર્મચારી’ છે, સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો તેઓ સરકારમાં કાયમી નોકરી માટે હકદાર છે. આ નિર્ણયથી ગુજરાતમાં 1 લાખથી વધુ મહિલા આંગણવાડી કાર્યકરો અને દેશભરની 24 લાખથી વધુ મહિલાઓને ફાયદો થવાની સંભાવના છે.
કોર્ટે 30 ઓક્ટોબરે આદેશ જારી કર્યો હતો. ન્યાયાધીશ નિખિલ કારિયાલે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોને આંગણવાડી કાર્યકરો અને આંગણવાડી સહાયકોને સરકારી સેવાઓમાં સમાવવા માટે સંયુક્ત નીતિ તૈયાર કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. કેન્દ્રની સ્કીમ ઈન્ટિગ્રેટેડ ચાઈલ્ડ ડેવલપમેન્ટ સર્વિસીસ (ICDS) હેઠળ તેમની નોકરીઓ સુરક્ષિત કરો. તેમને ગુજરાત સિવિલ સર્વિસીસ (વર્ગીકરણ અને ભરતી) (સામાન્ય) નિયમો, 1967 હેઠળ ગુજરાતમાં સરકારી સેવામાં સામેલ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે.
કોર્ટ પગારથી ખુશ નથી
હાઈકોર્ટે આંગણવાડી કાર્યકરો અને આંગણવાડી સહાયકોના પગાર વર્ગ 3 અને 4ના કર્મચારીઓના લઘુત્તમ પગાર ધોરણ મુજબ ધ્યાનમાં લેવાનો આદેશ પણ આપ્યો હતો. કોર્ટે ગુજરાત સરકારને નોકરાણીઓનો બાકી પગાર ચૂકવવાનો આદેશ પણ આપ્યો હતો. ચુકાદો આપતી વખતે કોર્ટે કહ્યું કે આ પદો પર કામ કરતી મહિલાઓને 10,000 રૂપિયા અને આંગણવાડી સહાયકોને 5,500 રૂપિયા જે પગાર આપવામાં આવે છે તે ચોથા વર્ગના કર્મચારીને દિવસમાં ચાર કલાક કામ કરવા માટે આપવામાં આવતા પગાર કરતાં ઓછો છે.
માસ્ટર-નોકર સંબંધ
હાઈકોર્ટે કહ્યું કે, ‘સરકાર ICDS જેવા પ્રોગ્રામ ચલાવવામાં ગર્વ અનુભવે છે, તે કર્મચારીઓને ખૂબ જ ઓછો પગાર આપે છે, જ્યારે જ્યાં સુધી સરકારની નીતિઓનું પાલન થાય છે ત્યાં સુધી ગુજરાત રાજ્ય અને આંગણવાડી કાર્યકરો વચ્ચે માસ્ટર અને નોકરનો સંબંધ છે.
હાઇકોર્ટે કહ્યું કે અરજદારો વર્ગ III અને IV ની પોસ્ટ માટે લઘુત્તમ પગાર ધોરણ પર પગાર મેળવવા માટે હકદાર છે. કોર્ટના નિર્દેશો 2015 માં આંગણવાડી કાર્યકરો અને આંગણવાડી સહાયકો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી સેંકડો અરજીઓના જવાબમાં હતા.
