મોટાભાગના લોકો માને છે કે હજારો કરોડ રૂપિયાની પતંજલિના અસલી માલિક બાબા રામદેવ છે, પરંતુ તાજેતરમાં એક વીડિયો દ્વારા જણાવવામાં આવ્યું કે પતંજલિ આયુર્વેદના અસલી માલિક કોણ છે. બાબા રામદેવ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ યોગગુરુ જ નહીં પરંતુ એક સફળ બિઝનેસમેન પણ છે. તેમણે વિશ્વભરમાં યોગનો ફેલાવો જ નહીં પરંતુ ભારતની સ્વદેશી બ્રાન્ડ પતંજલિ આયુર્વેદને બિઝનેસ સામ્રાજ્યમાં પરિવર્તિત કરી. આયુર્વેદને નવી ઓળખ આપતા બાબા રામદેવે પતંજલિ દ્વારા દરેક ઘર સુધી તેના ઉત્પાદનો પહોંચાડ્યા. લોકોમાં પતંજલિ પ્રોડક્ટ્સની લોકપ્રિયતા જેટલી ઝડપથી વધી તેટલી જ ઝડપથી આ કંપનીનું ટર્નઓવર પણ વધ્યું. મોટાભાગના લોકો માને છે કે હજારો કરોડ રૂપિયાની પતંજલિના અસલી માલિક બાબા રામદેવ છે, પરંતુ તાજેતરમાં એક વીડિયો દ્વારા જણાવવામાં આવ્યું કે પતંજલિ આયુર્વેદના અસલી માલિક કોણ છે?
પતંજલિનો બિઝનેસ કેટલો છે?
પતંજલિ ફૂડ અને બ્યુટી પ્રોડક્ટ્સ ઉપરાંત, પતંજલિ પાસે યોગ ગ્રામ, નિરામયમ, પતંજલિ યોગપીઠ, આચાર્યકુલમ, પતંજલિ યુનિવર્સિટી સહિત દેશભરમાં 100 થી વધુ સંસ્થાઓ છે. બાબા રામદેવ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે યોગ અને આયુર્વેદ પર આધારિત પતંજલિનો બિઝનેસ આગામી પાંચ વર્ષમાં 1 લાખ કરોડ રૂપિયાની માર્કેટ કેપને પાર કરે. જો આપણે પતંજલિ ફૂડ્સ વિશે વાત કરીએ તો તેનું માર્કેટ કેપ ₹67535 કરોડ છે. આ મોટી કંપનીનો અસલી માલિક કોણ છે તે અંગેનું રહસ્ય યોગગુરુએ પોતે જ ખોલ્યું છે. યોગગુરુએ જણાવ્યું કે કેવી રીતે આ બિઝનેસને સ્થાપિત કરવા માટે દિવસ-રાત મહેનત કરવી પડી.
બાબા રામદેવ કે આચાર્ય બાલકૃષ્ણ પતંજલિના માલિક નથી
તેમણે વાતચીતમાં કહ્યું કે બાબા રામદેવ કે આચાર્ય બાલકૃષ્ણ પતંજલિના લાખો કરોડોના સામ્રાજ્યના અસલી માલિક નથી. હરિદ્વાર સ્થિત પતંજલિ યોગપીઠમાં સાઇકલ ચલાવતી વખતે બાબા રામદેવે પતંજલિના માલિકી હકો અંગે સમગ્ર સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી હતી. યોગગુરુએ કહ્યું કે આ કંપનીના અસલી માલિક સમગ્ર દેશ અને દેશના લોકો છે. તેમણે કહ્યું કે પતંજલિનું સમગ્ર સામ્રાજ્ય દેશ અને તેના લોકોનું છે. તેઓ તેના લાભાર્થીઓ છે અને તેના વાસ્તવિક માલિકો પણ છે.
પતંજલિ પર કેટલાક લોકોની ખરાબ નજર
વીડિયોમાં તેણે કહ્યું કે પતંજલિના લાખો કરોડના સામ્રાજ્ય પર લોકોની ખરાબ નજર છે. લોકોને આશ્ચર્ય થાય છે કે અમે આટલી મોટી સંસ્થા કેવી રીતે સ્થાપી. તેમણે કહ્યું કે પતંજલિએ દેશભરમાં 100થી વધુ મોટી સંસ્થાઓની સ્થાપના કરી છે. તેમનો ઉદ્દેશ્ય યોગને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવાનો છે. પતંજલિ પાસે દેશભરમાં એક લાખથી વધુ સ્થળોએ યોગ શિક્ષકો છે. 10 લાખથી વધુ લોકોને તાલીમ આપવામાં આવી છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે અમે આરોગ્ય, શિક્ષણ, ગરીબોના ઉત્થાન, પ્રકૃતિ, દાન વગેરે જેવા કામો પર લાખો અને કરોડો રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. રૂ. 200 કરોડ ચાલી રહેલ ખર્ચ છે. તેમને આશા છે કે યોગ અને આર્યવેદની આ યાત્રા આમ જ આગળ વધતી રહેશે.
પતંજલિનો પાયો એકવાર ઉછીના પૈસાથી નખાયો હતો
બાબા રામદેવ અને આચાર્ય બાલકૃષ્ણએ મળીને વર્ષ 1995માં પતંજલિને કંપની તરીકે રજીસ્ટર કરાવ્યું હતું. તેમની પાસે કંપનીના રજિસ્ટ્રેશન માટે પણ પૈસા ન હતા, જેના માટે 13,000 રૂપિયાની જરૂર હતી, જ્યારે બંને પાસે માત્ર 3,500 રૂપિયા હતા. તેણે મિત્રો પાસેથી ઉધાર લઈને નોંધણીની રકમ ચૂકવી. વર્ષ 1995 માં દિવ્ય યોગ ટ્રસ્ટ, વર્ષ 2006 માં પતંજલિ યોગપીઠની શરૂઆત કરી.
ગ્રુપ હેઠળ લગભગ 34 કંપનીઓ અને ત્રણ ટ્રસ્ટ છે. પતંજલિ સૌંદર્ય પ્રસાધનો, આયુર્વેદિક દવા, વ્યક્તિગત સંભાળ અને ખાદ્ય ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરે છે. બાબા રામદેવ પતંજલિનો ચહેરો છે. પતંજલિ 2016માં ભારતમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતી FMCG કંપનીઓમાંની એક હતી. વર્ષ 2020માં તેની કિંમત લગભગ 3 હજાર કરોડ રૂપિયા હતી. પતંજલિ ITC, હિન્દુસ્તાન લિવર અને ડાબર જેવી MMCG જાયન્ટ્સને સખત સ્પર્ધા આપી રહી છે.