હિન્દુ ધર્મમાં એકાદશી વ્રતનું વિશેષ મહત્વ છે. પંચાંગ અનુસાર દરેક મહિનામાં બે એકાદશી તિથિ હોય છે. એટલે કે એક વર્ષમાં કુલ 24 એકાદશીઓ આવે છે. દરેક મહિનામાં જુદી જુદી એકાદશી આવે છે. જેનું પોતાનું એક અલગ મહત્વ છે.
હાલમાં ચૈત્ર માસ ચાલી રહ્યો છે. ચૈત્ર માસના કૃષ્ણ પક્ષમાં આવતી એકાદશીને પાપમોચિની એકાદશી કહે છે. આ વર્ષે આ વ્રત 5 એપ્રિલે મનાવવામાં આવી રહ્યું છે.
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર આ વ્રત કરવાથી તમામ પાપોનો નાશ થાય છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની સાથે સાથે દેવી લક્ષ્મીની પણ યોગ્ય વિધિથી પૂજા કરવી જોઈએ, તો જ આ વ્રતનું સંપૂર્ણ ફળ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. એકાદશી વ્રતને બધા ઉપવાસોમાં શ્રેષ્ઠ અને સૌથી કઠિન માનવામાં આવે છે. આ દિવસે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ-
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, એકાદશી વ્રત દરમિયાન ભૂલથી પણ ચોખા ન ખાવા જોઈએ. કારણ કે આ દિવસે ચોખા ખાવાનું વર્જિત માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં જો ચોખાનું સેવન કરવાથી વ્રત તૂટી જાય છે.
પાપમોચિની એકાદશીના દિવસે તુલસીના પાન તોડવા કે સ્પર્શ ન કરવા. કારણ કે ભગવાન વિષ્ણુને તુલસી ખૂબ જ પ્રિય છે. આવી સ્થિતિમાં આ દિવસે તેના પાન તોડવાથી દેવી લક્ષ્મી ખૂબ નારાજ થઈ શકે છે.
કોઈ પણ શુભ કાર્યમાં ભૂલથી પણ કાળા રંગના કપડાં ન પહેરવા જોઈએ. તેથી, પાપમોચિની એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની કૃપા મેળવવા માટે પીળા રંગના વસ્ત્રો પહેરીને જ પૂજા કરો.
એકાદશીના દિવસે ભૂલથી પણ માંસ કે દારૂનું સેવન ન કરવું જોઈએ. કારણ કે આ દિવસે તામસિક ભોજન કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુ ક્રોધિત થઈ શકે છે અને ઉપવાસ તોડી શકે છે.
પાપમોચિની એકાદશીના દિવસે, કોઈની સાથે ખરાબ વર્તન ન કરવાનો પ્રયાસ કરો અને પોતાને કોઈપણ પ્રકારની લડાઈથી દૂર રાખો.
માન્યતા અનુસાર એકાદશીના દિવસે વાળ અને નખ ન કાપવા જોઈએ. કારણ કે આવું કરવાથી ઘરમાં આર્થિક સંકટ આવી શકે છે.
પાપમોચિની એકાદશી વ્રત કરનાર વ્યક્તિએ આ દિવસે ભૂલથી પણ કોઈનું દાન કે ભોજન ન કરવું જોઈએ.
એકાદશીના દિવસે કોઈ પણ ઝાડ પરથી પાન ન તોડવા જોઈએ.વૃક્ષની નીચે જે પાંદડા પડ્યા હોય તેનો જ ઉપયોગ કરવો યોગ્ય છે.
